ଭାରତରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ବୀମା (Insurance Types in India): ଆପଣଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଓ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତା ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗାଇଡ୍

 ବୀମା (Insurance) ହେଉଛି ଏକ ଆର୍ଥିକ ସୁରକ୍ଷା ଜାଲ୍, ଯାହା ବିଭିନ୍ନ ଅନିଶ୍ଚିତତା ଓ ବିପଦକୁ ସାମ୍ନା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଭାରତରେ, ଏହା ଲୋକଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ସମ୍ପତ୍ତି ଓ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତାକୁ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଏଠାରେ ଏକ ଦୃଷ୍ଟିପାତ ଦିଆଯାଇଛି ଭାରତରେ ମୁଖ୍ୟ ବୀମା ପ୍ରକାରଗୁଡିକ (Insurance types) ଓ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟପ୍ରଣାଳୀ ପ୍ରତି:

୧. ଜୀବନ ବୀମା (Life Insurance)

ଜୀବନ ବୀମା (Life Insurance) ଭାରତରେ ସବୁଠାରୁ ଜନପ୍ରିୟ ଏବଂ ମୁଖ୍ୟ ବୀମା ପ୍ରକାର ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ। ଏହା ପ୍ରଧାନତଃ ଧନରାଶିର ଆଶ୍ୱାସନ ଦେଇଥାଏ ଯଦି ବୀମା ଧାରୀଙ୍କ ଅପ୍ରାତ୍ୟାଶିତ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥାଏ। ଏହାର କିଛି ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରକାର ହେଲା:

• ଟର୍ମ୍ ବୀମା (Term Insurance): ଏହା ଏକ ଆଧାରଭୂତ Life Insurance ଯାହା ନିର୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ସୀମା (term period) ମଧ୍ୟରେ ମୃତ୍ୟୁ ହେଲେ ବିମାଧାରୀଙ୍କ ପରିବାରକୁ ଧନ ଦେବାକୁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ। ଏହା ଏକ ସହଜ ଏବଂ ଅର୍ଥକୁଳ ଅନୁଯାୟୀ ଯୋଜନା।

• ହୋଲ୍ ଲାଇଫ୍ ବୀମା (Whole Life Insurance): ଏହାରେ ଜୀବନପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୁରକ୍ଷା ଦିଆଯାଏ, ଯାହା ବୀମାଧାରୀଙ୍କୁ ୧୦୦ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଭର୍ କରେ।

• ଏଣ୍ଡୋମେଣ୍ଟ ପ୍ଲାନ୍ (Endowment Plans): ଏଣ୍ଡୋମେଣ୍ଟ ପ୍ଲାନ୍ Life Coverage ସହିତ ସଞ୍ଚୟ ଦିଆଯାଏ ଓ ସମାପ୍ତିରେ ବା ମୃତ୍ୟୁରେ ଏକ ଧନରାଶି ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ।

• ୟୁନିଟ୍ ଲିଙ୍କ୍ ବୀମା ଯୋଜନା (Unit Linked Insurance Plans - ULIPs): ULIPs ଏକ ମିଶ୍ରଣ ଯେଉଁଠାରେ କିଛି ପ୍ରୀମିୟମ୍ Life Coverage ଓ ବାକିକୁ ଏକୁଇଟି କିମ୍ବା ଡେବ୍ଟ ଫଣ୍ଡ୍ରେ ଇନଭେଷ୍ଟ୍ କରାଯାଏ।

୨. ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା (Health Insurance)

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା (Health Insurance) ଅସୁସ୍ଥତାର ସମୟରେ ଆର୍ଥିକ ସହାୟକ ଦେଇଥାଏ । କିଛି ପ୍ରମୁଖ Health Insurance ପ୍ରକାର ହେଉଛି:

• ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା (Individual Health Insurance): ଏହା ବିମାଧାରୀଙ୍କର ଚିକିତ୍ସା ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଆର୍ଥିକ ସହାୟକ ରୂପରେ ଦିଆଯାଏ।

• ପରିବାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୀମା (Family Floater Health Insurance): ପରିବାର ସହିତ ସାମୂହିକ କଭର୍ ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ଏହା ଏକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଜନା।

• କ୍ରିଟିକାଲ ଇଲନେସ୍ ବୀମା (Critical Illness Insurance): କ୍ରିଟିକାଲ ଇଲନେସ୍ ଇନ୍ସୁରାନ୍ସ ପ୍ରକାର ରୋଗ ପାଇଁ ଏକ ଧନରାଶି ଦିଆଯାଏ।

୩. ମୋଟର ବୀମା (Motor Insurance)

ମୋଟର ବୀମା (Motor Insurance) ସମସ୍ତ ଯାନ ମାଲିକଙ୍କ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ଏହା ଯାନ ବିପଦ ଓ କ୍ଷତିକୁ କଭର୍ କରେ ।

• ଥର୍ଡ୍-ପାର୍ଟି ଲାଇଅବିଲିଟି ବୀମା (Third-Party Liability Insurance): ଏହା ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କ୍ଷତି ପାଇଁ ସର୍କାରୀ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ଆବଶ୍ୟକ ଏକ ବୀମା ଅଟେ।

• କମ୍ପ୍ରିହେନସିଭ୍ ବୀମା (Comprehensive Insurance): Third-party ଓ ବୀମାଧାରୀଙ୍କ ଯାନର କ୍ଷତି ଆବର୍ତିତ କରିଥାଏ।

୪. ଘର ବୀମା (Home Insurance)

ଘର ବୀମା (Home Insurance) ଘରକୁ ବିଭିନ୍ନ ବିପଦରୁ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଗାଇଥାଏ ଏବଂ ବସ୍ତୁ ନଷ୍ଟ ହେବାର ସମୟରେ ଆର୍ଥିକ ସାହାୟକ ଦିଆଯାଏ।

• ବିଲ୍ଡିଂ ବୀମା (Building Insurance): ଘର ତଥା ନିର୍ମାଣରେ ଆବଶ୍ୟକତାରୁ ଅତିରିକ୍ତ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇଥାଏ ।

୫. ଭ୍ରମଣ ବୀମା (Travel Insurance)

ଭ୍ରମଣ ବୀମା (Travel Insurance) ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ଆର୍ଥିକ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଗାଇଥାଏ ଓ ବିଭିନ୍ନ ବିପଦରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।

୬. ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଦୁର୍ଘଟଣା ବୀମା (Personal Accident Insurance)

ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଦୁର୍ଘଟଣା ବୀମା (Personal Accident Insurance) ବୀମାଧାରୀଙ୍କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଆଘାତରେ ଆର୍ଥିକ ସହାୟକ ଦେଇଥାଏ ।

୭. ବ୍ୟବସାୟିକ ବୀମା (Commercial Insurance)

ବ୍ୟବସାୟିକ ବୀମା (Commercial Insurance) ବିଜ୍ଞାପନ ସାଧନ ଓ ବ୍ୟବସାୟକୁ ବିଭିନ୍ନ ବିପଦରୁ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଗାଇଥାଏ।

ଉପସଂହାର

ସରଳ ଭାବେ ଏହାକୁ କହିବାକୁ ହେଲେ, ଭାରତରେ ବୀମା ଉପଲବ୍ଧ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଲୋକଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଓ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତା ଯୋଗାଇବାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିବାହ କରୁଛି। ଆପଣଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ଓ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖି, ଯଥାଯଥ ବୀମା ପ୍ରକାର ବାଛିବା ଆବଶ୍ୟକ। ସହଜରେ ଲଭ୍ୟ ଏହି ବୀମା ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ଆପଣଙ୍କ ଓ ଆପଣଙ୍କ ପରିବାର ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରେ।