ସୁରକ୍ଷିତ ତିନି: ବୀମା, ଅର୍ଥ, ଓ ସଞ୍ଚୟ (Secure Three: Insurance, Finance, and Savings)

ଜୀବନର ଅନ୍ୟତମ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଆର୍ଥିକ ସୁରକ୍ଷା ଓ ସ୍ଥିରତା। ଚାକିରି ଜୀବନରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଭବିଷ୍ୟତର ପରିକଳ୍ପନା କରିବା ଏକ କଷ୍ଟକର କାମ ହୋଇପାରେ। ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ, କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କ ଭବିଷ୍ୟତକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଏକ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେଉଛି "କର୍ମଚାରୀ ଭବିଷ୍ୟ ନିଧି ( Employees' Provident Fund - EPF)"। କର୍ମଚାରୀ ଭବିଷ୍ୟ ନିଧି (EPF) କ’ଣ? EPF ହେଉଛି ଏକ ସଂଚୟ ଏବେ ସାମାଜିକ ସୁରକ୍ଷା ଯୋଜନା, ଯାହାକି କେନ୍ଦ୍ର ଶ୍ରମ ଓ ନିଯୁକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ଅଧୀନରେ ଥିବା କର୍ମଚାରୀ ଭବିଷ୍ୟ ନିଧି ସଂଗଠନ ( EPFO ) ଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ହୁଏ। EPFO କୁ ୪ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୫୨ରେ କର୍ମଚାରୀ ଭବିଷ୍ୟ ନିଧି ଓ ବିବିଧ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆଇନ, ୧୯୫୨ ଅଧୀନରେ ସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ଉଭୟ କର୍ମଚାରୀ(Employee) ଓ ନିଯୁକ୍ତିଦାତା(Employer ) ଉଭୟଙ୍କ ଅବଦାନରେ ଗଠିତ ହୁଏ।  ପ୍ରତି ମାସରେ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଦରମାରୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଅଂଶ (ବର୍ତ୍ତମାନ 12%) କଟାଯାଇ ଏହି ଖାତାରେ ଯୋଗ କରାଯାଏ। ସମାନ ପରିମାଣର ଅର୍ଥ (12%) ନିଯୁକ୍ତିଦାତା ମଧ୍ୟ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଖାତାରେ ଅବଦାନ(contribute) କରନ୍ତି | ଏହି ଅର୍ଥ ଏକ ଟ୍ରଷ୍ଟରେ ଜମା ହୁଏ ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଚାକିରି ଛାଡ଼ିବା ପରେ କିମ୍ବା ଅବସର ସମୟରେ ଫେରସ୍ତ କର...

"ରିଟାୟାରମେଣ୍ଟ" ଶବ୍ଦଟି ଶୁଣିଲାମାତ୍ରେ ଅନେକଙ୍କ ମନରେ ଏକ ଭୟ ଓ ଅନିଶ୍ଚିତତା ଜନ୍ମେ। କାରଣ, ଏହା ଜୀବନର ସେହି ଅବସ୍ଥାକୁ ସୂଚିତ କରେ ଯେତେବେଳେ ନିୟମିତ ଆୟର ଉତ୍ସ ଶୁଖିଯାଏ। କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ଯଦି ଆଗୁଆ ପ୍ରସ୍ତୁତି କରାଯାଇଥାଏ , ତେବେ ରିଟାୟାରମେଣ୍ଟ ଜୀବନ ହୋଇପାରେ ଆପଣାର ଜୀବନର ସବୁଠାରୁ ସୁଖଦ ଓ ନିଶ୍ଚିନ୍ତ ଅଧ୍ୟାୟ। ଏହି ପ୍ରସ୍ତୁତି ହେଉଛି "ରିଟାୟାରମେଣ୍ଟ ପ୍ଲାନିଂ" ବା ଅବସର ପରିକଳ୍ପନା। ଏହା କେବଳ ଟଙ୍କା ଜମା କରିବା ନୁହେଁ, ବରଂ ଏକ ସୁସ୍ପଷ୍ଟ ଯୋଜନା ଯାହା ଆପଣଙ୍କୁ ଆପଣାର ସ୍ୱପ୍ନର ଅବସର ଜୀବନ ଯାପନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେଇଥାଏ। କାହିଁକି ରିଟାୟାରମେଣ୍ଟ ପ୍ଲାନିଂ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ? ୧. ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥାରେ ଆୟର ଅଭାବ : ଚାକିରି ବନ୍ଦ ହେବା ସହିତ ମାସିକ ବେତନ ଆସିବା ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଏ। ସେତେବେଳେ ଜୀବନଯାପନ ଖର୍ଚ୍ଚ, ଡାକ୍ତରଖର୍ଚ୍ଚ, ମନୋରଞ୍ଜନ ଆଦି ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଅର୍ଥର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିବା ଜରୁରୀ। ୨. ମହଙ୍ଗା ଚିକିତ୍ସା ସେବା : ବୟସ ବୃଦ୍ଧି ସହିତ ଚିକିତ୍ସାଗତ ଖର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିଯାଏ। ଏହି ଖର୍ଚ୍ଚର ଭରଣା ସୀମିତ ଆୟରେ କଷ୍ଟକର ହୋଇ ପଡେ | ୩. ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି (Inflation) : ଆଜି ଯେଉଁ ଟଙ୍କାରେ ଆପଣ ଜୀବନଯାପନ କରୁଛନ୍ତି, ୩୦ ବର୍ଷ ପରେ ସେଇ ଟଙ୍କାର ମୂଲ୍ୟ ବହୁତ କମିଯିବ। ତେଣୁ ଆଜିର ଖର୍ଚ୍ଚ ଅନୁସାରେ ନୁହେଁ, ଭବିଷ୍ୟତର ଖର୍ଚ୍ଚ ଅନୁସାରେ ଜମା କରିବା ଜରୁରୀ। ୪. ଦୀର୍ଘଜୀବ...

  ବିନିଯୋଗ କାହିଁକି? ଏକ ସରଳ କଥା ଆଜିର 100 ଟଙ୍କା ଆସନ୍ତାକାଲି 90 ଟଙ୍କାର ସମାନ ହୋଇଯିବ! ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ଆମ ସଞ୍ଚୟକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଖାଇଯାଏ।ଆସନ୍ତୁ ବୁଝିବା ଏହି ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି (Inflation)କୁ |  ଆଜି 50 ଟଙ୍କାରେ ଯେତେ ଚାଉଳ କିଣିପାରୁଛନ୍ତି, 5 ବର୍ଷ ପରେ ସେଇ ଚାଉଳ ପାଇବାକୁ 60 ଟଙ୍କା ଲାଗିବା ହେଉଛି ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି। ଟଙ୍କାର ମୂଲ୍ୟ କହିଲେ ଏହାର କ୍ରୟ କ୍ଷମତାକୁ ହିଁ ବୁଝାଏ | ଦ୍ରବ୍ୟର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଫଳରେ ଟଙ୍କାର କ୍ରୟ କ୍ଷମତା କମି ଯାଏ |   2020ରେ 1 ଲିଟର ପେଟ୍ରୋଲ୍: ₹80  ଓ 2025ରେ 1 ଲିଟର ପେଟ୍ରୋଲ୍: ₹106  |  ପୂର୍ବେ 100 ଟଙ୍କାରେ ଯାହା କିଣାଯାଇପାରୁଥିଲା, ଏବେ ତାହା ମିଳୁନାହିଁ!  ଅତଏବ ଦ୍ରବ୍ୟର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ହେଲେ ଟଙ୍କାର ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ ହୁଏ  | ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ : 1. ଟଙ୍କା ଅଧିକ ଛାପିବା (Money Supply)  - ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ୍ ଯେତେ ଅଧିକ ନୋଟ୍ ଛାପେ, ଟଙ୍କାର ମୂଲ୍ୟ ସେତେ କମେ।   - ଉଦାହରଣ: କରୋନା ସମୟରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଟଙ୍କା ଦେବାପାଇଁ ବହୁତ ନୋଟ୍ ଛାପାଗଲା। 2. ବସ୍ତୁର ଅଭାବ (Supply Shortage)   - ଫସଲ୍ ନଷ୍ଟ/ଯୋଗାଣ ଅଡ୍ଡା ହେଲେ ମୂଲ୍ୟ ବଢେ।   2023ରେ ଫଳି ଚକଟା ଯୋଗୁଁ ଟମାଟର ମୂଲ୍ୟ କିଲୋ ₹100 ହୋଇଥିଲା!" 3. ଚାହିଦା ବୃଦ୍ଧି (Demand Increase)   - ଲ...

ଆଜିକାଲି ଋଣ ଆମ ଜୀବନର ଅଙ୍ଗ ହୋଇଗଲାଣି। ଘର, ଗାଡ଼ି, ପିଲାଙ୍କ ପଢ଼ା, ବ୍ୟବସାୟ ବଢ଼ାଇବା, କିମ୍ବା କେବଳ ଜରୁରୀ ଦରକାର – ଋଣ ନେଲେ ବିନା ଚଳିବା କଷ୍ଟକର। କିନ୍ତୁ ଋଣ ଯେତେ ସହଜରେ ମିଳୁଛି, ତାହାର ଚାପ ତାହାଠାରୁ ଅଧିକ ଭୟଙ୍କର। ଅନେକେ ଋଣର ଜାଲରେ ଜଡ଼ିତ ହୋଇ ମାନସିକ ଚାପ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଅସ୍ଥିରତାର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି। ତେବେ ଚିନ୍ତା କରିବାର କାରଣ ନାହିଁ! ଯଥାର୍ଥ ଯୋଜନା, ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଅନୁଶାସନ ଏବଂ ସଠିକ୍ ରଣନୀତି ଅବଲମ୍ବନ କରି ଆପଣ ଋଣରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇ ପାରିବେ। ଆସନ୍ତୁ, ଜାଣିବା କିପରି: ଋଣରୁ କିପରି ମୁକ୍ତି ମିଳାଏ: ଧାର ପ୍ରଶାସନ ଟିପସ 1. ସଠିକ୍ ବଜେଟ୍ ତିଆରି କରନ୍ତୁ : ଏହା ହେଉଛି ପ୍ରଥମ ଓ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ। ମାସିକ ଆୟ କେତେ, କେଉଁଠି ଖର୍ଚ୍ଚ ହେଉଛି, ତାହାର ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ହିସାବ ରଖନ୍ତୁ। ଖାଇବା, ଘର ଭଡ଼ା, ବିଜୁଳି ବିଲ୍, ପିଲାଙ୍କ ଖର୍ଚ୍ଚ – ସବୁକୁ ଟ୍ରାକ୍ କରନ୍ତୁ। 2. ଅନାବଶ୍ୟକ ଖର୍ଚ୍ଚ କାଟନ୍ତୁ : ବଜେଟ୍ ବନାଇଲା ପରେ ଦେଖିବେ କେଉଁ ଖର୍ଚ୍ଚ କମେଇ ପାରିବେ। ଅତିରିକ୍ତ ବାହାରେ ଖାଇବା, ଅନାବଶ୍ୟକ କିଣାକଟା, ମହଙ୍ଗା ସବସ୍କ୍ରିପସନ୍ – ଏଗୁଡ଼ିକୁ ସୀମିତ କରନ୍ତୁ କିମ୍ବା ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ। 3. ଅତିରିକ୍ତ ଆୟ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତୁ: ମୁଖ୍ୟ ଚାକିରି ବ୍ୟତୀତ ଯଦି ସମ୍ଭବ ହୁଏ, ପାର୍ଟ୍-ଟାଇମ୍ କାମ, ଫ୍ରିଲାନ୍ସିଂ, କିମ୍ବା ଘରେ ଥାଇ କରିହେଉଥିବା ଛୋଟ ଛୋଟ କାମ କରି ଅତିରିକ୍ତ ଟଙ୍କା ଉପାର୍ଜନ କ...

  ଆପଣଙ୍କର ଟଙ୍କା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଯାଉଛି ? ମାସ ଶେଷ ହେବା ଆଗରୁ ହାତ ଖାଲି ହୋଇଯାଉଛି କି ? ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖୁଛନ୍ତି , କିନ୍ତୁ ସେଗୁଡିକୁ ସାକାର କରିବାର ଟଙ୍କା ନାହିଁ ବୋଲି ଭାବୁଛନ୍ତି କି ? ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ରହିଛି ଦୁଇଟି ସରଳ , କିନ୍ତୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଆର୍ଥିକ ଉପାୟରେ : ବଜେଟିଂ (Budgeting) ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସଞ୍ଚୟ (Money-Saving) । ଏହା କେବଳ ଧନୀ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ନୁହେଁ , ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାଧାରଣ ମଣିଷର ଜୀବନକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ସ୍ଥିର କରିବାର ମୂଳଦୁଆ ଅଟେ।   ବଜେଟିଂ : ଟଙ୍କାର ନକ୍ସା କାଢିବା (Planning Your Money's Journey)   ବଜେଟିଂ କହିଲେ ଭୟ କାହିଁକି ? ଏହା ଏକ ଭୟଙ୍କର ଗଣିତ କଥା ନୁହେଁ। ସରଳ ଭାଷାରେ କହିବାକୁ ଗଲେ , ବଜେଟିଂ ହେଉଛି ଆପଣଙ୍କର ଆୟକୁ ଦେଖି , ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ଭାବେ ବାଣ୍ଟିବା ଏବଂ ସଞ୍ଚୟ କରିବାର ଯୋଜନା। ଯେପରି ଆମେ ଘରୁ ବାହାରି କେଉଁଠି ଯିବା ଉଚିତ , କେଉଁ ରାସ୍ତା ଧରିବା ଉଚିତ ତାହାର ଏକ ନକ୍ସା କାଢୁ , ସେହିପରି ଆମର ଟଙ୍କା କେଉଁଠି ଯିବା ଉଚିତ , କେଉଁ ଦିଗରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେବା ଉଚିତ ତାହାର ଏକ ଆର୍ଥିକ ନକ୍ସା ହେଉଛି ବଜେଟ୍।   ବଜେଟ୍ କିପରି ତିଆରି କରିବେ...